©swatithakur
स्थळ: माझे घर, Komazawa , Tokyo, Japan
ऑगस्ट, २०११ च्या एका सोमवारी सकाळी बरोबर 9 वाजता घड्याळाचा ठोका पडला आणि त्या क्षणी माझ्या घराची door bell खणाणली. पहिल्या मजल्या वरच्या video phone वर मी दारावरील आवाजाला "hai" असे बोलून माझे अस्तित्व जाणवून देऊन पटकन पायऱ्या उतरत दारा पाशी पोचले.
ती Yukiko sensei नव्हती.
Yukiko sensei .. बुटकी, गोरी पान , अतिशय नीट नेटकी , साठीतील जपानी sensei !
दिसायला जितकी smart तितकीच उत्तम शिक्षक. English आणि Japanese दोन्ही भाषांवर प्रभुत्व !
बँके कडून नेमून दिलेली culture आणि language शिक्षकाची भूमिका Yukiko sensei चोख बजावायची.
Japanese भाषे सोबत त्यांची संस्कृती , जपानी पद्धती, जपानी शिष्टाचार, अगणित किस्से कहाण्या आणि शेवटी एक origami शिकवायची.
पण आजचा चेहेरा वेगळा होता ... Yukiko sensei पेक्षा बरीच उंच होती ती... मात्र जपानी रंग रूप जवळपास तेच.... लांबट बदामासारखे डोळे .... अतिशय व्यवस्थित बांधलेले केस ....चेहेऱ्यावर दिसेल असा तरीही पुसटसा makeup , लाल चुटुक ओठ ..... एका हातात दिसायला साधी पण अभिमानाने बाळगलेली स्वछ कापडी पिशवी आणि दुसऱ्या हातात अतिशय नाजूक फुलांचे शिवण काम केलेली उन्हाळ्यातील छोटीशी टुमदार छत्री! हास्य तेच ...बोलण्यातील अदब, लय, ठेका आणि नम्रता तीच....
जपानी मान शिष्टाचारा प्रमाणे थोडीशी झुकवून हळुवार पणे तिने स्वतःची ओळख पटवली ," Ohio gozaimasu! Ogenki desu ka? Watashi no namae wa Fumiko desu. " माझ्या कडे हसून बघता बघता तिने छत्री पद्धतशीरपणे गुंडाळून ठेवली. " I am substituing Yukiko sensei as she is busy for this week." म्हणताना तिने आपल्या चपला एकमेकांना जोडून शिस्तीत कोपऱ्यात ठेवल्या.
माझी जपानी tuition दारातच चालू झाली होती. "Ohio gozaimasu, Fumiko sensei ! Wonderful to meet you . Please come in ."
Fumiko sensei मागे आणि मी पुढे अश्या पायऱ्या चढू लागलो .
तळमजल्यावरून पहिल्या मजल्या वर पोचायला वळण दार २४ पायऱ्या होत्या. साधारणतः १२ व्या पायरीच्या वळणाशी पोचल्यावर सर्वात अगोदर गणपतीच्या अतिशय सुबक मूर्तीचे दर्शन घडायचे. तेच उद्दिष्ट्य साध्य करण्यासाठी आम्ही ती मूर्ती तिथे ठेवली होती.
आमचे Indian मित्र आल्या क्षणी ती मूर्ती पाहून भारावून जायचे. हळू हळू मला ती प्रतिक्रिया तोंङपाठच झाली होती.
मी आणि Fumiko sensei त्या बाराव्या पायरीवर पोचता क्षणी "Sugoi ne !" हे आश्चर्य कानावर पडले.
माझा उर अभिमानाने भरून आला. पुढील १२ पायऱ्या मी स्वःताला शाबासकी देत आणि भारतीय संकृती , आपले देव आणि थोडक्यात आपण भारतीय किती महान आहोत असे विचार करत चढले.
पहिल्या मजल्यावर पोचता क्षणी जणू काही गणपती मार्गदर्शक असल्या प्रमाणे त्याच्या उजवी कडे lounge area आणि डावीकडे open kitchen आणि dinning table अशी विभागणी होत असे. मी डावीकडे वळले. Fumiko sensei मागे आहे हे गृहीतच धरले.
टेबलापाशी पोचल्यावर पाठी वळून पाहिले आणि मी तिथेच थबकले. " अर्रे! ही पडली कि काय? आता काय करू? " मनाचा गोंधळ उडाला.
Fumiko sensei जमिनीवर चक्क आडवी होती. मी पटकन पाण्याचा glass घेऊन तिच्या पाशी गेले.
" Fumiko Sensei ..... Fumiko sensei.... are you ok? Are you feeling fine? Please drink this water. " तिच्या पाठीवरून हात फिरवू लागले.
२/३ मिनिटे तिने काहीच हालचाल केली नाही. ती इवलीशी मिनिटे मला ब्रह्मांड रूप दाखवत होती. तो पर्यंत शिकलेले सगळे जपानी शब्द मी गोळा करू लागले. Ambulance ला काय बरं म्हणतात , तातडीने मदत हवी आहे हे वाक्य Japanese मध्ये कसे म्हणू शकते ..... त्या क्षणी "Japanese miserably failed " असा शिक्का मला दिसू लागला. माझा phone सुद्धा unlock होत नव्हता. मी समोर उभ्या गणपतीची आणि आडव्या झालेल्य Fumiko sensei ची विनवणी करू लागले.
जागचा न हलता गणपती रोखून माझ्या कडे पाहत होता पण त्याच्या कृपेने Fumiko sensei मात्र हलली.
माझ्या जीवात जीव आला. रडू कि हसू ते कळत नव्हत. मात्र त्या वेळी माझा जपानी भाषेचा प्रवास सुरु न होताच संपला ह्याचा प्रचंड आनंद झाला.
आडवी झालेली Fumiko sensei आता चक्क मांडी ठोकून बसली. ती पाणीही प्यायला तयार नव्हती. तिचा श्वास चालू आहे हे पाहून माझा श्वास नियमित झाला.
" Fumiko sensei , hope you are feeling fine. I am sorry but I don't know how did you fall?
Should I give you a hand to get up? We can cancel today's class. But please get up and sit on the sofa." नुकत्याच सापडलेल्या एका श्वासात मी सगळे सांगून टाकले.
Fumiko sensei अजूनंही स्मित हास्य करत ध्यान लावून बसली होती. आता मात्र मी जराशी अस्वस्थ झाले ....
" आमची ओळख ५ मिनिटांची... त्यातून substitute sensei .... माझे सेशन तर कुठच्या कुठे हरवले आणि ही बया काही बोलतही नाही."
Fumiko sensei ध्यानस्थ अवस्थेत आणि मी चुळबुळ , गोंधळलेल्या अवस्थेत !
काही वेळाने Fumiko sensei चे डोळे उघडले.... तो पर्यंत माझा मात्र "तिसरा डोळा " उघडण्याच्या तयारीत होता .
"Swati san...... Domo arigato gozaimasu!" Fumiko sensei हात जोडून उठून उभी राहिली आणि सर्वत्र काही तरी शोधू लागली.
"खरंच हिला भोवळ आली होती बहुदा.... पडल्यामुळे डोक्यावर परिणाम झालेला दिसतोय.
मला "Thank you very much.... ते सुद्धा ठासून ..... कश्या साठी?????
पाण्या साठी ???? आणि काय शोधते आहे ही माझ्या घरात ?"
आणि Fumiko sensei उवाच," Swati San, You are an Indian..... You are so fortunate."
मी भारतीय म्हणून जन्माला येण्यात माझा काहीच पराक्रम नव्हता आणि मोठ होत असतानाही भारतीय म्हणून मी दैदिप्यमान अस काहीच केल्याचे आठवत नव्हते. असो....
"I am blessed and fortunate to have Ganesha's darshan. Where are his parents?
Can I touch his feet? Is it fine if I touch him?" , आनंदाश्रू डोळ्यात साठवून Fumiko sensei मला विनवीत होती.
"And I did not fall down. I bow down in front of Binayaka ten."
"Parents of Ganesha ? Bow down??? बाईंनी चक्क साष्टांग नमस्कार घातला गणपती पुढे?
आपल्या गणपतीचे जपानी नाव?????.... ....अरे ...चाललंय काय? संचारल का बाईंच्या अंगात?"
मी सुद्धा नकळत तिच्या बरोबर "शिव पार्वतीची" जोडी शोधू लागले.
"Do you know Ganesha? I mean ..... I know .... Ganesha is known as elephant god among foreigners but how do you know about his parents? Do you know their names? I can tell you the stories about Ganesha and his parents." पायऱ्यां वरचा 'मी भारतीय आणि मला सगळे माहित आहे' ह्याचा अभिमान परत उफाळून आला.
आणि त्या नंतर "देवी Fumiko Sensei " ने बोलायला सुरुवात केली..... अच्युताचे विश्व रूप दर्शन पाहताना मंत्र मुग्ध झालेल्या धनंजयच्या अवस्थेची जाणीव त्या क्षणी मला झाली.
" I have spent 15 years exploring Northern India especially Varanasi, Nalanda, Bodhgaya, Sarnath, and even Char dham yatra. The most memorable trip was to visit mansarovar and witness rising sun on Kailash parvat."
Fumiko sensei च्या डोळ्यांमध्ये अतिशय चमक दिसू लागली. ते मिचके डोळे आता मोठाले झाले होते. ती एका दमात मोठ्या अभिमानाने तिचा आता पर्यंतचा प्रवास आणि अभ्यास सांगत होती.
" During my youth days I travelled all over India extensively and learnt sanskrit. I am a degree holder in sanskrit. I have read many Indian scriptures and know almost all the gods and their amazing stories."
माझी दहाही बोटं तोंडात घालायची बाकी होती," आणि काही वेळा पूर्वी मी 'हिला' भारत आणि त्याची संस्कृती ह्या बद्दल सांगणार होते?!"
" Swati san, I am sure you must have learnt sanskrit.... what a great language!"
" काय सांगू जपानी बाईंना ?!.... शाळेतील २/३ वर्ष मी शंभर मार्कांचे संस्कृत घेतले होते आणि ते सुद्धा भाषे साठी नव्हे तर दहावीला scoring subject म्हणून." माझी मलाच लाज वाटू लागली.
"Fumiko sensei .... I want to know more about your travel experiences. "
"I am Japanese by birth but I feel I am an Indian by heart. I love everything about India.
I have read Bhagavad Gita , tried to know its meaning. It always amazes me how Gita is relevant in shaping my life decisions and day to day life. "
आजचा Japanese चा क्लास Indian mythology आणि ancient history मध्ये convert झाला होता.
उगवत्या सूर्याच्या भूमी वर ५००० वर्ष्यांच्या भारतीय संस्कृतीची मला नव्याने ओळख होत होती. Fumiko sensei साठी आणलेल्या पाण्याची गरज मलाच जास्त होती.
बराच वेळ जपानी बाई माझा वर्ग घेत होत्या. पटकन त्यांचा हळुवार आवाजात उत्साह संचारला," Swati san , do you know there are so many temples and shrines of Indian gods and goddesses in Tokyo and all over Japan? We too admire and respect Ganesha."
संस्कृत पदवी धारक जपानी बाईंनी माझी बोलती कधीचीच बंद केली होती. माझे आश्चर्य डोळ्यांनी व्यक्त करत अस्पष्ट पणे मी मान नकारार्थी हलविली.
मला माहित असलेला 'थोडाफार' भारताचा इतिहास आणि भूगोल ही पुसून गेला होता..... जपानचा इतिहास भूगोल तर खूपच लांबची गोष्ट !!!
Fumiko sensei चा उत्साह तिच्या तोंडून भराभर बाहेर पडणाऱ्या शब्दांमधून जाणवत होता, " No problem, Swati san! I can take you to those temples and shrines. You will be greatly surprised."
आजचा धक्का पचवणे मला कठीण जात होते. तितक्यात एका तासाचा टोला पडला आणि Fumiko sensei शुद्धीवर आली.
माझ्या japanese session वर पाणी फिरलं होते.
मात्र भारता पासून ६५००-७००० km दूर मला जपानी गणपती बाप्पा भेटणार ह्या कल्पनेनेच मी भारावून गेले होते.
Fumiko sensei ला दारापाशी सोडताना आता परत आमची भेट जपानी देवळां मध्ये होणार ह्या विचाराने मी खूप खुश झाले.
Binayaka ten बाप्पांचा जय जयकार !
To be continued........
